Tak to już jest w tym naszym ziemskim życiu, że pierwsze dni listopada zachęcają nas do refleksji na temat śmierci, przemijalności, zmartwychwstania. Tak niedawno, w uroczystość Wszystkich Świętych wspominaliśmy tych wszystkich, którzy cieszą się radością nieba – tych znanych z imienia i nazwiska, uznanych przez Kościół za świętych lub błogosławionych, ale i tych, mówiąc krótko anonimowych, którzy należą do grona zbawionych. Dzień później, we wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych, myśląc o tych, którzy poprzedzili nas w pielgrzymce do wiecznej ojczyzny, zanosiliśmy w ich intencji modlitwy, by Chrystus, który nas odkupił przez swoją śmierć i zmartwychwstanie, zmiłował się nad nimi i dał im udział w radości życia wiecznego. A dzisiaj, kilka dni po tych dniach szczególnej zadumy i refleksji, liturgia słowa zachęca nas niejako do kontynuacji tej myśli. Czy wierzę w zmartwychwstanie? – takie pytanie możemy dzisiaj sobie zadać.

Co jakiś czas w życiu pojawiają się różnorakie sondaże. Pojawiają się również takie, które dotyczą życia religijnego. Podczas jednego z takich sondaży (CBOS 2015) zapytano Polaków o to, co staje się z nami po śmierci? W tym badaniu tylko nieco ponad jedna trzecia (36%) ankietowanych sądzi, że po śmierci – w zależności od naszego postępowania na ziemi – trafimy do nieba, piekła lub czyśćca. Nieliczni badani (4%) są pewni, że wszyscy pójdziemy do nieba. Dość popularna w społeczeństwie jest opinia, że śmierć wprawdzie nie jest końcem, ale trudno przewidzieć, co po niej nastąpi. Tego typu niepewność ujawnia jedna trzecia osób (31%). Co czternasty wyraża wątpliwość co do samej egzystencji po śmierci, bez względu na jej charakter, a niespełna jedna piąta sądzi, że śmierć jest końcem i nic po niej nie następuje (18%).

A czy ja, który jestem, tutaj w kościele, wierzę w zmartwychwstanie?

Jak pokazuje nam dzisiejsza Ewangelia, problem z wiarą w zmartwychwstanie istniał również w czasach Jezusa. Słyszymy, jak przychodzą do Jezusa saduceusze z zapytaniem: Wszyscy siedmiu braci miało tę kobietę za żonę. Przy zmartwychwstaniu więc którego z nich będzie żoną (por. Łk 20, 33)?

Przyglądając się poglądom saduceuszów, możemy zauważyć, że bardzo literalnie akcentowali posłuszeństwo wobec Prawa, skrupulatnie przestrzegali szabat, odrzucali wszelką tradycję ustną, wypracowaną przez faryzeuszów i sprzeciwiali się rabinackim interpretacjom Prawa. Nie wierzyli natomiast w istnienie aniołów ani w zmartwychwstanie umarłych w dniu ostatecznym, ponieważ w Piśmie Świętym nie widzieli wystarczających podstaw do uznania tych prawd. Uważali, że Bóg nie interweniuje w bezpośredni sposób ani w ważne wydarzenia historyczne, ani w osobiste życie człowieka. Dobro i zło, pomyślność i nieszczęście zależą tylko od woli człowieka.

Tymczasem Jezus w bardzo krótkim wywodzie odpowiada na pytanie saduceuszów. Mówi najpierw: Lecz ci, którzy uznani zostaną za godnych udziału w świecie przyszłym i w powstaniu z martwych, ani się żenić nie będą, ani za mąż wychodzić (Łk 20, 35). Wykazuje im, że ich pogląd bardzo ściśle łączy się z odrzuceniem możliwości istnienia świata duchowego, w tym także brak wiary w aniołów. Jednocześnie mówi o tych, którzy uznani są za godnych osiągnąć wieczność i powstać z martwych. Ukazuje, że bez zmartwychwstania życie wieczne jest dla człowieka podlegającego śmierci nieosiągalne.

Już bowiem umrzeć nie mogą, gdyż są równi aniołom i są dziećmi Bożymi, będąc uczestnikami zmartwychwstania (Łk 20, 36). Człowiek w całej swojej egzystencji doświadcza tylko jednej śmierci, która kończy jego doczesne życie w ciele. Kiedy poprzez zmartwychwstanie wchodzi w nowe życie, już nie musi się lękać drugiej śmierci, gdyż staje się nowym stworzeniem, całkowicie przemienionym. Staje się równy aniołom i jest dzieckiem Bożym. Będzie żył w bliskości z Bogiem. Będzie żył zjednoczony z Bogiem na zawsze i zostanie całkowicie oderwany od wszelkich spraw związanych ze światem materialnym.

Tak tę prawdę wyraża Katechizm Kościoła Katolickiego: Wierzymy mocno i mamy nadzieję, że jak Chrystus prawdziwie zmartwychwstał i żyje na zawsze, tak również sprawiedliwi po śmierci będą żyć na zawsze z Chrystusem zmartwychwstałym i że On wskrzesi ich w dniu ostatecznym (por. J 6, 39-40) (KKK 989).

W naszym doczesnym życiu nie ma żadnego sposobu poznania świata przyszłego. Nie potrafimy też wyobrazić sobie innego życia niż obecne. Jednak w naszych sercach tli się tęsknota za czymś, co jest bardziej wzniosłe, doskonałe, wolne od ułomności i cierpień. Boimy się śmierci i unicestwienia, tego wszystkiego, co dokonało się w naszym życiu. Dlatego też marzymy o życiu, które nie przemija. Autor Księgi Mądrości pisał słowa pełne optymizmu: A dusze sprawiedliwych są w ręku Boga i nie dosięgnie ich męka. Zdało się oczom głupich, że pomarli, zgon ich poczytano za nieszczęście i odejście od nas za unicestwienie, a oni trwają w pokoju. Choć nawet w ludzkim rozumieniu doznali kaźni, nadzieja ich pełna jest nieśmiertelności (Mdr 3, 1-4). Sam Jezus potwierdza te najgłębsze przekonanie człowieka, mówiąc, że Bóg jest Bogiem żywych, a nie umarłych (por. Łk 20, 38). I choć życia wiecznego nie da się opisać żadnym ludzkim językiem, dowodem na to, że nauka Jezusa o zmartwychwstaniu jest prawdziwa, jest fakt, że On sam zmartwychwstał i ukazał się swoim uczniom jako żywy. Tym sposobem oznajmia, że najgłębszym sensem ludzkiego istnienia na ziemi jest życie wieczne.

I na koniec jeszcze jeden cytat:

O tak, Drogi, jesteśmy szczęśliwi szczęściem, jakiego nic zburzyć nie zdoła, ponieważ śmierć, która dla was jest końcem wszystkiego, dla nas będzie tylko przejściem do większego jeszcze spokoju, większego kochania, większej radości. – tak pisał Henryk Sienkiewicz w „Quo vadis”.

Odnawiajmy więc w naszym życiu wiarę w to, że śmierć nie jest końcem, lecz początkiem nowego życia. Odnawiajmy naszą wiarę w to, że i my zmartwychwstaniemy. Bóg nie jest Bogiem umarłych, lecz żywych; wszyscy bowiem dla Niego żyją (Łk 20, 38).

o. Rafał Nowak CSsR Redemptorysta Prowincji Warszawskiej, duszpasterz Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech – Stuttgart