Świętujemy dziś pamięć jednego z wielkich proroków, św. Jana Chrzciciela, którego nazywamy z greckiego prodromos – predtieczą, czyli poprzednikiem. Wzywał wszystkich do pokuty, by godnie przyjąć Mesjasza, o którym mówili wszyscy starotestamentowi prorocy.  

Współcześnie znany jest prawie każdemu człowiekowi. Młodzi tak piszą o Janie Chrzcicielu na jednym z portali: „Święty Jan Chrzciciel jest jednym z najbardziej czczonych świętych. Z wszystkich świętych żyjących w czasach Pana Jezusa jest też najlepiej znany. Pismo św. mówi o nim więcej niż o którymkolwiek innym świętym. Dlatego też i wiedza nasza o nim jest większa niż na przykład o apostołach. Odegrał jednak św. Jan Chrzciciel wyjątkową rolę w dziejach Odkupienia. Był zapowiadany przez proroków jako ten, który przygotuje drogę Panu i do dzisiaj czcimy go przede wszystkim właśnie w tej roli”. 

Usłyszeliśmy w pierwszym czytaniu, jak Sługa Boga otrzymuje imię w łonie matki. Mamy tu nawiązanie do przekonań hebrajskich, że imię człowieka należy do niego i jest nie do odstąpienia. Innymi słowy, dziecku nie nadawało się imienia, lecz odkrywało się je. Można je było odkryć, ale nie wymyślić – ono było współistotne osobie. Imię Hebrajczyka informowało, kim on jest, nie zaś – jak u nas – jak się nazywamy. Kiedy rodziło się dziecko, pytano: Kim jesteś człowieku, który się urodziłeś? Kim jesteś naprawdę? Zatem imię, które nadawano dziecku, było odkryciem istoty nazwanego. 

Matką Jana jest Elżbieta (hebr. Eliszeba). Nosi ona imię, które znaczy Bóg poprzysiągł, przysięga Boga (por. Wj 6, 23). To Bóg właśnie włącza ją w swoje zbawcze plany, pozwalając jej urodzić syna. A przecież przez lata starała się o potomka. I to w wieku sędziwym Bóg ją wysłuchał. Płodność jest w Biblii darem Boga. Ojcem Jana jest starotestamentowy kapłan Zachariasz (hebr. Zekarjah) – Bóg pamięta. Imię to podkreśla, że Bóg jest wierny swoim obietnicom. Kiedy krewni – zgodnie z przyjętym zwyczajem – zamierzali nadać dziecku imię jego ojca, stało się coś niezwykłego i niespodziewanego. Rodzice dziecka zgodnie wybrali dla syna imię Jan, odpowiadając: Jan będzie mu na imię (hebr. Jochanan) – Bóg jest łaskawy. Następnie Zachariasz zaczął wysławiać wspaniałomyślność Boga, krewni Elżbiety i Zachariasza zaś pytali: Kimże będzie to dziecię. W jego urodzeniu bowiem i we wszystkich towarzyszących temu wydarzeniu okolicznościach dopatrywali się ingerencji Boga, widomych znaków Jego łaski: Istotnie ręka Pańska była z nim. 

Jak modlimy się w prefacji mszalnej podczas dzisiejszej uroczystości, wpatrujemy się w tego, który był człowiekiem posłanym przez Boga, głosił chrzest nawrócenia, przygotowując serca ludzi na przyjście Jezusa i przyjęcie Jego nauki. To Pan ukształtował (go) od urodzenia na swego sługę. Dlatego Jan umiał usunąć się w cień, umniejszyć siebie i skupić uwagę wyłącznie na Jezusie, któremu nie czuł się godny rozwiązać sandałów na nogach. 

Maryja pomogła swej starszej krewnej Elżbiecie w doniesieniu do końca ciąży z Janem. Niech Ona pomoże wszystkim w naśladowaniu Jezusa Chrystusa, Syna Bożego, którego Chrzciciel ogłosił z wielką pokorą i prorockim zapałem.  

o. Andrzej Makowski CSsR Przełożony domu zakonnego, prefekt Tirocinium Pastoralnego Prowincji Warszawskiej Redemptorystów w Lublinie oraz wykładowca homiletyki w Wyższym Seminarium Duchownym Redemptorystów w Tuchowie – Lublin